Είναι γεγονός ότι κατά καιρούς οι πλείστοι καταστηματάρχες έχουν βιώσει τον έλεγχο ή και την επί τόπου επιθεώρηση των εμπορευμάτων τους από το Τμήμα Τελωνείου.
Παρέχεται συνεπώς νομοθετική εξουσία εισόδου των τελωνειακών αρχών σε επιχειρήσεις, με εξαίρεση την κατοικία, όταν υπάρχει εύλογη υποψία ότι σε οποιοδήποτε κατάστημα ή οίκημα διαπράττεται ή έχει διαπραχθεί αδίκημα, εξαιρουμένης της εισόδου εις κατοικία, για την οποία επιβάλλεται ως επιτάσσει ο Νόμος η έκδοση εντάλματος έρευνας το οποίο να εξουσιοδοτεί τον αρμόδιο λειτουργό για είσοδο και έρευνα στην κατονομαζόμενη στο ένταλμα κατοικία.
Ομοίως, με προαπαιτούμενη την ύπαρξη εύλογης υποψίας, δύναται το Τμήμα Τελωνείου να ερευνά οποιοδήποτε μη ευρισκόμενο σε κίνηση όχημα ή σκάφος ή να σταματά και να ερευνά οποιοδήποτε όχημα ή σκάφος με σκοπό την κατακράτηση ή κατάσχεση προϊόντων υποκείμενα εις δήμευση.
Είθισται το Τελωνείο να διενεργεί ελέγχους σε καταστήματα προς εξέταση διάπραξης αδικημάτων τα οποία μεταξύ άλλων αφορούν την μη καταβολή δασμού ή και φόρου που δεν έχει καταβληθεί ή για τον οποίο δεν κατατέθηκε εγγύηση ή ακόμη και καταγγελιών για πώληση προϊόντων τα οποία παραβιάζουν πνευματική/διανοητική ιδιοκτησία κατοχυρωμένη από τρίτο πρόσωπο. Οι προαναφερθείσες είναι και οι πιο συνήθεις περιπτώσεις κατακράτησης και μετέπειτα δήμευσης προϊόντων.
Διαδικαστικά ομιλούντες, το Τμήμα Τελωνείου επιδίδει ειδοποίηση για κατάσχεση εμπορεύματος το οποίο υπόκειται σε δήμευση στο πρόσωπο το οποίο κατέχει τέτοιο εμπόρευμα ή φαίνεται να το κατέχει, γνωστοποιώντας γραπτώς στο πρόσωπο αυτό τους λόγους κατάσχεσης του προϊόντος.
Επομένως αποτελεί δικαίωμα του καταστηματάρχη να πληροφορείται γραπτώς και ικανοποιητικώς τους λόγους κατάσχεσης του εμπορεύματος προκειμένου να δοθεί στον καταστηματάρχη το δικαίωμα να διεκδικήσει για εύλογη αιτία την επιστροφή του κατασχεθέντος και προς δήμευση εμπορεύματος εντός 30 ημερών από την επίδοση της ειδοποίησης ή εντός 30 ημερών από την κατάσχεση τέτοιου εμπορεύματος. Τέτοιο δικαίωμα ενεργοποιείται με την υποβολή αιτιολογημένης έγγραφης προτάσεως αμφισβήτησης της αποφάσεως του Διευθυντή του Τμήματος Τελωνείου.
Ακολούθως και εις περίπτωση που παρέλθει η προθεσμία και ο καταστηματάρχης παραμείνει άπρακτος, τότε το εμπόρευμα που κατασχέθηκε κηρύττεται ως νομίμως δημευμένο.
Στην περίπτωση ωστόσο κατά την οποία ο καταστηματάρχης υποβάλει αιτιολογημένη έγγραφη αμφισβήτηση, ο Διευθυντής του Τμήματος Τελωνείου οφείλει να καταχωρήσει σε εύλογο χρόνο αγωγή για έκδοση δικαστικής απόφασης για το θέμα της δήμευσης του εμπορεύματος αυτού και αν το Δικαστήριο αποφασίσει ότι κατά το χρόνο της κατάσχεσης το εμπόρευμα υπόκειτο πράγματι εις δήμευση, κηρύσσεται δικαστικά η δήμευση του.
Δεδομένης της καταχώρησης αγωγής από τον Διευθυντή, τα εμπορεύματα λογίζονται ότι νόμιμα έχουν κατασχεθεί και πρόκειται να δημευθούν, μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου από τον καταστηματάρχη, ο οποίος φέρει και το ανάλογο βάρος να αποδείξει την νομιμότητα κατοχής του κατά τον χρόνο προ της κατάσχεσης τους.
